İğne Dirseği

Dirsek[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.] iğnenin
bir balık kancası olmasını sağlayan yeğane özelliğidir. Ve belki iğnenin
hemen hemen en hayati noktasıdır. Neden böyledir? Zira balığı bize
taşıyan yer olduğu kadar[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.] balığı çeken
yemin de bulunduğu bölümdür[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.] iğne üzerinde.
Dirseğin en hayati özelliği sağlamlığıdır. Ama en hayati özelliği
olmasada diğer özellikleride can alıcı hususlar oluşturur elbette.
Sağlamlık[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.] öncelikle
dirseğin formuna bağlıdır. Yani[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.] nasıl bir eğri
olduğuna. Diğer yandan kullanılan bazı teknikler[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.] dirseğin
sağlamlığını genelde iyi yönde etkileyebilir. Sağlamlığı etkileyen en
son özellik ise[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.] iğnenin yapıldığı
malzemeye bağlıdır[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.] aynı malzemeden
değişik formlarda iğneler üretilebilir[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.] bunların hepsi
aynı sağlamlıkta olmaz..
Sağlamlığın en kritik husus olması[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.] doğrudan iğnenin
diğer tüm parametrelerini etkiler. Mukavemeti artırmak için örneğin iğne
daha kalın bir telden yapılabilir. Ama bu doğrudan doğruya iğnenin
keskinliğini ve ağırlığını kötü etkiler. Sağlam olması[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.] açılmaması için
malzeme daha iyi seçilebilir. Bu ise[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.] damağın daha
geniş olmasını etkiler[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.] sorun olur..
Sağlamlığı bir numaraya koyuş sebebimiz[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.] iğnenin
açılarak/kırılarak balığı kaçırması sorununun sık yaşanacak olmasıdır.
İğne açılıyorsa/kırılıyorsa[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.] görevini
yapamıyor demektir.
Bu noktada[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.] iğnenin
sağlamlığı ve diğer etkileri anlamak için[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.] iğnenin üretim
sürecini anlamak gerekir. Sağlam[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.] keskin bir iğne
için[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.] sert aaaal
kullanmak zorunludur. Bu gibi sert aaaaller[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.] döküm yoluyla
elde edilemez. Ekonomik yol[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.] sağlam bir tel
alıp bunu bükmektir. Ama bükme esnasında bir sorun vardır. Bir teli alın[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.] sert bir köşe
olacak şekilde bükün. Bükme yönünün içinde kalan tarafta aaaal sabit
kalırken[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.] dış
tarafta uzamak durumunda olacaktır. Uzama[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.] elastikiyet
demektir. Elastik malzemeden iğne ise kolayca açılır. Eğer elastik
olmayan malzeme kullanılırsa[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.] bu bükülme
sağlanamaz ve dış taraf bunu kompanze etmek üzere mikroskopik ölçekte
kopar[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.] çatlar[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.] buna aaaal
yorgunluğu denir. Bu durumda aaaal çıt diye kırılacak kadar zayıflar.
İşte bu sorunu gidermek üzere iğnenin dirseği geniş bir kavis çizilerek
oluşturulur. Dirseğin bedene birleştiği nokta mümkün olduğunca düzgün
bir eğri olmalıdır. Dirseğin uç ile birleştiği nokta ise bu kadar kritik
değildir. Zira o noktada yük[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.] aaaali sağa sola
yatmaya[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.] açılmaya
değil[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.] doğrudan
sıkıştırmaya doğru biner[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.] bu noktada
kırılma pek yaşanmaz..
Fakat[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.] bu dirsek
kısmını alıp[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.] şöyle tatlı bir çember kesmesi ile yaparız[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.] yeter anlamına
gelmez. İğnenin ağız açıklığı[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.] iğnenin
büyüklüğünü belirleyen asıl etmendir. İğnelerin sap vs. boyları değil[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.] ağız açıklıkları
iğne numarasını belirler. Bu kıvrımın büyüklüğü takılacak yem[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.] iğneyi yutacak
balık vs. için kritiktir. Dahası[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.] iğnenin ucunun
balığa saplanması için de son derece önemli bir belirleyici olur.
İşte bu nedenlerle[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.] farklı avantaj ve
dezavantajlarıyla farklı dirsek modelleri ortaya çıkmıştır. Öncelikle[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.] en yaygın iki
temel dirsek modelini incelemek uygun olur.
Çember kesmesi
dirsekler:
Bu tür
iğnelerin en yaygın türü[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.] aberdeen
modelidir. Klasik bir dirsek modelidir. Hakkında ansiklopedi yazılabilir[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.] ama kestirmeden
gidelim.. Bu dirsek türü[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.] yemin iğnenin
bedeninde taşındığı takımlar için son derece avantajlıdır. Özellikle[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.] belirgin bir
kavisle üretilmiş olması[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.] bedeniyle
birlikte yemi lüp diye büsbütün yutacak balıklarda son derece verimli
netice verir. Zira[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.] bu geniş kavis
sayesinde[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.] iğne çok
daha ince materyalden yapılabilir. İşte temel avantajı budur[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.] çember kesimin..
Ama balık[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.] aldığı
yem+iğneyi ağzının içinde geveliyor[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.] dişliyorsa[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.] bu dirsek modeli
ucu balığa saplamakta pek başarılı değildir. Özellikle sert damaklı
balıklarda bu husus önem arzeder.
Köşeli eğrili dirsekler:
Bu iğnelerin en belirgin özelliği[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.] dirsek ile uç
kısmının bariz bir köşe yaparak bağlı olmasıdır:
Bu modelde[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.] köşe gayet
belirgindir. Ama bazı modeller[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.] gene köşeli
olmasına rağmen[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.] o kadar belirgin
olmaz:
Bu dirsek
kesiminin esprisi[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.] yemi ve iğneyi
büsbütün yutmak yerine ağzında geveleyen[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.] ısıran eden
balıklarda görülür. Elbette[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.] birde yemli
avlarda haliyle. İğneyi ağzına alıp ısıran balık[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.] dirseğin kesimi
nedeniyle[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.] iğne ucunu
çenesine dik olmaya zorlar. Böylece iğnenin ucu balığın çenesine çoğu
zaman kolayca saplanır. Yumuşak çene/damaklı balıklarda[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.] tasmalamak bile
gerekmeyebilir. Fakat[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.] bilhassa sert
damaklı balıklarda[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.] iğne tam
çeneye/damağa yönelmiş olacaktır ve tasmayı attığınızda balığa iğnenin
oturması daha garantilidir.
Ama balık yemi büsbütün yutmuşsa[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.] çenesi ile
çevirmiyorsa[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.] bu tür
bir iğne dezavantajlı olur[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.] çember dirsekler
avantajlı olarak öne çıkar.
Dirsek için[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.]
kullanılan form[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.] iğnenin ne zaman
açılacağı ve kırılacağını doğrudan belirler. Temel faktör[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.] dirseğin ucu
bedenden uzak tutacak kadar uzak olması gereğidir. Uç bedene ne kadar
yakın[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.] dirsek kısmı ne
kadar uzunsa[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.] kırılma
ve açılma yükü o kadar azalır[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.] iğne daha kolay
açılır. Ama ucu bedene yakın yaparsanız[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.] bu defada yemi
tutma ve balığı yakalama açısından iğne kötüleşir. Bu sebeple[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.] çok farklı dirsek
yapıları görebilirsiniz.
Ama bazı bilinen düzenlemeler dirseğin gücünü artırır ki[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.] bunların başında[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.] dirsek kısmını
döverek ezmek gelir. Bu eski bir demirci taktiğidir. Dirseğin dövülmesi[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.] hem dirseğin yük
yönünde kalınlaşması ve daha sağlam olması[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.] hemde çeliğin
burada daha iyi kristalize olarak sağlamlaşması sonucunu getirir. Ama bu
işlem aynı zamanda iğnenin elastikiyetini azaltır. Büyük[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.] güçlü balıklarda[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.] ani darbelerde
iğne hafif esneyerek örneğin tasma atılırken oluşan yükü karşılayabilir.
Ama esnek olmayan iğnelerde bu amortisman gerçekleşmez ve iğne kırılır.
Bu nedenle büyük avlarda[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.] döğme dirsekli
iğneler pek tercih edilmez. Buradaki büyük teriminin göreceli bir kavram
olduğunu unutmayın. Bir orkinos örneğin[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.] tahta gibi sert
ve kalın bir damağa sahiptir. İğneyi çenesine oturtmak[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.] damağı geçirmek
ciddi bir kuvvet gerektirir. Bu esnada balığın yükü de iğnededir
üstelik. Bahse konu olan[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.] bu şekildeki
cidden sert tasmalama gerektiren türlerdir..